Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce, jedną z form nabycia spadku jest akt poświadczenia dziedziczenia wydawany przez Notariusza. Procedura ta jest stosowana w przypadku gdy zmarły nie pozostawił testamentu, gdy testament nie obejmuje wszystkich kwestii związanych z dziedziczeniem lub gdy jego treść nie jest jasna. Ogólnie rzecz biorąc, proces uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia obejmuje kilka kroków. Poniżej przedstawiamy ogólny zarys tego procesu w przypadku gdy spadkodawca nie miał żadnych długów ani zobowiązań wobec osób trzecich.
- zgłoszenie zgonu: Zgłoszenie zgonu powinno być dokonane w urzędzie stanu cywilnego w miejscu, gdzie zmarła osoba miała swoje ostatnie miejsce zamieszkania. Zgłoszenia takiego dokonuje np. szpital, zakład pogrzebowy czy też rodzina w zależności gdzie osoba zmarła. Czas na zgłoszenie zgonu wynosi 3 dni.
- otrzymanie odpisu aktu zgonu: Po zgłoszeniu zgonu wydany jest odpis aktu zgonu, który będzie potrzebny do rozpoczęcia procedury dziedziczenia. Występuje on w dwóch formach tj. skróconej i zupełnej.
- określenie dziedziców: Określenie kim formalnie są osoby uprawnione do spadku w stosunku do zmarłego. W przypadku braku testamentu dziedzicami są zazwyczaj małżonek, dzieci, rodzice, a w razie ich braku – rodzeństwo i inne osoby przewidziane przez prawo.
- umówienie się na wizytę u notariusza: Wizyta u notariusza jest konieczna do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Notariusz przeprowadzi wywiad, w trakcie którego zbierze informacje na temat spadkobierców, spadkodawcy, majątku oraz ewentualnych zobowiązań zmarłego.
- dostarczenie dokumentów: Podczas wizyty u notariusza, spadkobiercy powinni dostarczyć wszelkie niezbędne dokumenty potwierdzające ich status dziedziców oraz dokumenty dotyczące majątku spadkowego.
- podpisanie aktu poświadczenia dziedziczenia: Po zebraniu wszystkich niezbędnych informacji i dokumentów, notariusz przygotuje projekt aktu poświadczenia dziedziczenia. Następnie wszystkie strony, czyli spadkobiercy muszą podpisać ten akt w obecności notariusza. Po podpisaniu aktu Notariusz może przeprowadzić aktualizację ksiąg wieczystych i umieścić w nich spadkobierców jako nowych właścicieli. Nie jest to jednak wymagane, ale przy sprzedaży będziemy zobligowani okazać akt poświadczenia dziedziczenia.
- załatwienie formalności podatkowych: Po podpisaniu aktu poświadczenia dziedziczenia, spadkobiercy mogą być zobowiązani do uregulowania podatku od spadku. Dokumenty do US składamy sami. Jeśli przegapimy termin zgłoszenia możemy zapłacić podatek mimo iż pierwotnie się on nie należał lub zostać ukarani przez Naczelnika US.
Warto zauważyć, że skonsultowanie się z Notariuszem lub prawnikiem specjalizującym się w dziedzinie prawa spadkowego przed przystąpieniem do procedury może być bardzo pomocne, zwłaszcza jeśli sytuacja jest bardziej skomplikowana.